УВАГА!!!! Нові правила працевлаштування в Польщі для громадян України, розпочнуть свою дію з 1 жовтня 2016р.
Zaproszenie do pracy w Polsce nie będzie już obowiązywać: nowe zasady wydawania wiz
Zaproszenie do pracy w Polsce nie będzie już obowiązywać: nowe zasady wydawania wiz
W Polsce 1 października 2016 roku zostaną wprowadzone nowe zasady zatrudnienia dla cudzoziemców.
Jest to inicjatywa Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Rzeczypospolitej Polskiej. Takie rozwiązanie spowodowane jest dyrektywą Unii Europejskiej, dotyczącą podniesienia poziomu bezpieczeństwa w ramach Unii oraz uregulowania ilości migrantów zarobkowych i przejrzystości ich zatrudnienia, a także zmniejszenia poziomu bezrobocia wśród obywateli UE, informuje portal vsetutpl.com.
Projekt ustawy wywołał duży oddźwięk zarówno wśród pracodawców, jak i wśród ukraińskich pracowników, ale póki co pozostawia więcej pytań niż odpowiedzi. Obecnie projekt ustawy znajduje się na etapie rozpatrywania i zatwierdzania przez komisję. W przypadku jego przyjęcia większość postanowień, w szczególności zmiany w zakresie zatrudnienia cudzoziemców do pracy sezonowej lub krótkoterminowej, zacznie obowiązywać od stycznia 2017 roku.
Jak wobec tego wygląda obecnie procedura zatrudnienia w Polsce i czy w przyszłości będzie obowiązywać zaproszenie od pracodawcy do pracy w Polsce?
Postanowienia regulujące dziś pracę cudzoziemców w Polsce opierają się na polskiej ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 roku.
Obywatele sześciu krajów europejskich, a mianowicie Armenii, Gruzji, Ukrainy, Białorusi, Mołdawii i Rosji, mogą zatrudnić się w Polsce na krótki termin (maksymalnie do 6 miesięcy w roku) według uproszczonej procedury.
W tym celu pracodawca musi tylko zarejestrować swój zamiar zatrudnienia cudzoziemca (oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi) w powiatowym urzędzie pracy (procedura jest bezpłatna) i dostarczyć pracownikowi zaproszenie do pracy w Polsce. Zgodnie z nowymi zmianami do ustawy o zatrudnieniu zaproszenie od pracodawcy od 1 stycznia 2017 roku nie będzie obowiązywać (nie będzie podstawą oficjalnego zatrudnienia w Polsce) i nie będzie wydawane.
W 2015 roku polscy pracodawcy zarejestrowali 782 000 oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi. Wobec tego, właśnie tylu cudzoziemców miało zasilić szeregi pracowników z Polski w sferze rolnictwa, usług, przemysłu, budownictwa, handlu i innych.
W rzeczywistości na ich podstawie pracowało nie więcej niż 500 000 osób. Oznacza to, że około 300 000 jednak znalazło możliwość obejścia prawa. Sami polscy pracodawcy zaczęli sprzedawać zaproszenia do pracy w Polsce cudzoziemcom, którym po prostu potrzebna była wiza, nie zamierzając ich zatrudniać.
Większość z nich następnie po prostu wykorzystała polską wizę jako możliwość, by wyjechać do innych krajów Unii Europejskiej i tam pracować (choć nielegalnie, ponieważ polska wiza uprawnia tylko do przebywania, ale nie do pracy na terenie Unii Europejskiej).
Pojawiły się także inne machinacje. Niektóre nielegalne polskie organizacje obiecywały cudzoziemcom, w szczególności Ukraińcom, prawdziwe oferty pracy i prosiły o przyzwoitą zapłatę za przygotowanie zaproszenia do pracy w Polsce (które, jak już wspomniano, jest bezpłatne), a kiedy ludzie przyjeżdżali do pracy na umówione miejsce, po prostu się nie pojawiali, pozostawiając cudzoziemców z niczym.
Jak zmieni się procedura uzyskania pozwolenia na pracę w Polsce?
Wraz z przyjęciem zmian do ustawy wszyscy cudzoziemcy, którzy będą jechać do Polski do pracy sezonowej lub krótkoterminowej, obowiązkowo będą musieli uzyskać zezwolenie na pracę. Zostaną wprowadzone dwa rodzaje takich zezwoleń: pozwolenie na pracę sezonową w Polsce (daje prawo do pracy na terenie Polski przez 8 miesięcy) i pozwolenie na pracę krótkoterminową w Polsce (daje prawo do pracy na terenie Polski przez 6 miesięcy).
Procedura uzyskania zezwolenia na zatrudnienie cudzoziemca stanie się dla polskich pracodawców bardziej skomplikowana i sformalizowana oraz będzie wymagać więcej czasu i wysiłku, a także środków materialnych.
Co prawda, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Rzeczypospolitej Polskiej, będące w rzeczywistości autorem projektu poprawek, obiecuje pewne uproszczenie procedury dla pracodawców, którzy już przynajmniej raz legalnie zatrudniali danego pracownika.
Kto może jechać do pracy sezonowej w Polsce?
W nowym projekcie ustawy opisano prawa cudzoziemców, którzy chcą być pracownikami sezonowymi w Polsce, a także warunki ich wjazdu na terytorium Polski i pobytu tam.
Do pracy sezonowej w Polsce mogą jechać wszyscy chętni. Ponieważ ilość pracowników potrzebnych do wykonania prac sezonowych w Polsce gwałtownie wzrasta w określonych porach roku (głównie wiosna-lato), Polacy także w przyszłości będą mogli zatrudniać cudzoziemców, jednak tylko w przypadku, jeśli zostanie udowodnione, że żaden Polak nie pretenduje na takie stanowisko lub nie wyraża zgody na taką pracę.
W przypadku uzyskania zezwolenia cudzoziemcy będą mogli pracować w Polsce przez 8 miesięcy w roku w trzech wyraźnie zdefiniowanych sferach – ogrodnictwo, rolnictwo i turystyka.
Takie ograniczenie pomoże zawęzić zakres wykorzystania zezwoleń na pracę sezonową. Natomiast szybkiemu rozpatrzeniu wniosków i rozładunkowi administracyjnemu będzie sprzyjać fakt, że pozwolenia na pracę sezonową w Polsce będą wydawane przez starostę.
Te poprawki do ustawy będą dotyczyć tylko tych cudzoziemców, którzy przebywają poza granicami Polski. Obiecuje się, że procedura wydawania zezwoleń na pracę dla cudzoziemców przebywających w Polsce będzie bardziej elastyczna.
Jaka praca będzie uważana za krótkoterminową i kto będzie mógł ją wykonywać?
Za krótkoterminowe będą uważane wszystkie rodzaje prac, które nie podpadają pod kategorię sezonowych, czyli nie będą dotyczyć rolnictwa, uprawy roślin i turystyki. Zgodę na taką krótkoterminową pracę (zezwolenie na pracę krótkoterminową) można uzyskać w Polsce na okres 6 miesięcy. Ważne zastrzeżenie: o takie pozwolenie mogą ubiegać się tylko ci pracodawcy, których firma w danym momencie istnieje już od 12 miesięcy.
Zezwolenia na pracę krótkoterminową w Polsce będą dostępne tylko dla Rosjan, Ukraińców, Białorusinów, Armeńczyków, Gruzinów i Mołdawian, a na podstawie takiego zezwolenia będą mogły pracować zarówno osoby fizyczne, jak i prawne.
Zaproszenie do pracy (zezwolenie na pracę) od wojewody: co to daje?
Oprócz planowanych innowacji, które będą dawać cudzoziemcowi prawo do pracy w Polsce (pozwolenia na prace sezonowe i pozwolenia na prace krótkoterminowe), takie prawo będą mieli także ci cudzoziemcy (Ukraińcy), którzy uzyskają pozwolenie na pracę w Polsce od wojewody. Takie uprawnienie daje możliwość legalnej pracy w Polsce przez okres do trzech lat. Większe prawa mają tylko właściciele kart stałego pobytu.
Jak będzie wyglądać procedura wydawania zezwoleń na pracę w Polsce?
Przed zaproszeniem Ukraińca do pracy trzeba będzie przetestować polski rynek pracy, by upewnić się, że żaden z obywateli Polski nie chce pracować na stanowisku, które ma zapewnić pracodawca. Jeśli wszystkie warunki uzyskania uprawnienia zostaną spełnione, podanie zostanie wniesione do rejestru, do którego dostęp będą mieć także konsulowie. Elektroniczna rejestracja wniosków o uzyskanie zezwoleń na pracę dla cudzoziemców pozwoli konsulom oceniać sytuację i sprawdzać dane podanie podczas wydawania wiz do Polski bez udziału pośredników.
Powinno to uchronić przed fałszowaniem rejestrowanych oświadczeń. Cudzoziemiec, który zostanie poinformowany przez pracodawcę o rejestracji oświadczenia (umowy) i zapisanych tam warunkach, będzie ubiegać się na tej podstawie o uzyskanie wizy do Polski, a już po przyjeździe, gdy cudzoziemiec spotka się z pracodawcą, starosta wyda oficjalne pozwolenie na legalną pracę w Polsce.
W ten sposób informacja o tym, jak wielu cudzoziemców faktycznie będzie pracować dla pracodawcy i czy pozwolenie na pracę w Polsce wykorzystano zgodnie z przeznaczeniem, będzie dostępna dla władzy. Specjalne organy wykonawcze będą sprawdzać warunki pobytu i pracy cudzoziemców.
Miejsce, w którym będzie mieszkać pracujący w Polsce cudzoziemiec (Ukrainiec), musi odpowiadać normom krajowym, a w przypadku przeprowadzki lub zmiany miejsca zamieszkania należy powiadomić o tym właściwy organ.
Komu będzie się odmawiać?
Poprawki do ustawy przewidują również sytuacje, gdy można odmówić prawa do uzyskania zezwolenia na pracę w Polsce. Dotyczy to przypadków, gdy złożony wniosek o wydanie zezwolenia na pracę w Polsce dla cudzoziemca (Ukraińca) nie ma nic wspólnego z chęcią pracodawcy, by rzeczywiście go zatrudnić lub gdy istnieje podejrzenie, że pracownik chce wykorzystać pozwolenie do innych celów niż praca dla określonego pracodawcy.
Planuje się również wprowadzenie opłaty za rejestrację wniosku o uzyskanie zezwolenia na zatrudnienie cudzoziemca. Będzie to kosztować polskiego pracodawcę 30 zł.
Wynagrodzenie i prawa
Nie może nie cieszyć obowiązek wyrównania płac dla cudzoziemców (Ukraińców) i obywateli Polski za wykonywanie analogicznej pracy, a także określenie minimalnego wynagrodzenia dla cudzoziemca w przypadku, gdy rzeczywiste wynagrodzenie trudno jest obliczyć.
Pewne zmiany wprowadzono także w procedurze zawarcia umowy z cudzoziemcem: układa się ją w formie pisemnej, a przed jej podpisaniem pracodawca musi przekazać cudzoziemcowi kopię tej umowy, napisaną w zrozumiałym dla potencjalnego pracownika języku. Robi się tak głównie w celu ochrony cudzoziemca przed oszustwami.
Cudzoziemiec (Ukrainiec) będzie miał prawo do jednokrotnego przedłużenia terminu ważności pozwolenia na pracę sezonową w Polsce oraz jednokrotnej zmiany pracodawcy bez opuszczania terytorium Polski, jeśli będzie się to mieścić w granicach dozwolonego okresu (8 miesięcy).
Jeśli cudzoziemiec ponownie będzie chciał pojechać do pracy sezonowej w Polsce do pracodawcy, u którego pracował już co najmniej raz w ciągu ostatnich pięciu lat, to pracodawca ten ponownie rejestruje umowę, ale na jej podstawie cudzoziemiec będzie mógł ubiegać się o wizę pracowniczą do Polski przez rok, kiedy będzie trwać procedura oraz przez dwa następne lata.
W takim przypadku starosta nie musi już sprawdzać danych z rynku pracy, które potwierdzałyby brak polskich pracowników, chętnych do wykonywania oferowanej cudzoziemcowi pracy.
Ubiegając się o wizę do Polski, cudzoziemiec musi udowodnić, że będzie miał tam gdzie mieszkać: można przedstawić umowę z pracodawcą o zapewnieniu mieszkania, umowę najmu lub oświadczenie o zamiarze wynajęcia mieszkania i dostępności wystarczającej na to ilości środków.
Kiedy zmiany mogą wejść w życie?
Pierwszych skutków projektu ustawy w przypadku jego przyjęcia należy się spodziewać już 1 października 2016 roku, jednak w rzeczywistości procedura rejestracji pracowników i uzyskania zezwoleń na pracę sezonową i krótkoterminową w Polsce, a także zasada o wynagrodzeniu dla cudzoziemców na poziomie równym z obywatelami Polski mają wejść w życie 1 stycznia 2017 roku.
Plusy i minusy
Jednoznaczną zaletą będzie dla Ukraińców możliwość dłuższego pobytu i pracy na terytorium Polski. Ten projekt ustawy jest jednak postrzegany niejednoznacznie. Szczególnie niepokojąca jest procedura uzyskania pozwolenia na pracę w Polsce, w szczególności na pracę sezonową, gdzie panuje stały przepływ personelu i brakuje rąk do pracy. Polscy pracodawcy nazywają jako taką, która niepotrzebnie komplikuje proces rekrutacji pracowników.
Projekt ustawy o nowych zasadach zatrudnienia w Polsce jest teraz rozpatrywany przez Komitet Rady Ministrów Polski.